Als gevolg van verbeterde efficiëntie en de focus op preventie, neemt de totale behoefte aan vierkante meters in de ziekenhuiszorg in de toekomst af, zo bericht vastgoedadviseur Colliers op haar website. Bij een groot aantal ziekenhuizen zal de aandacht na alle fusies verlegd worden naar het verlagen van het in gebruik zijnde aantal vierkante meters.
Inkrimpen vastgoed
Uit een inventarisatie van de huisvestingsplannen die online staan, in combinatie met persberichten en jaarverslagen, komt Colliers tot een eerste conclusie dat zeker 20 ziekenhuizen hun vastgoed gaan inkrimpen. Dit zijn niet alleen ziekenhuizen in landelijke regio’s, maar ziekenhuizen door heel het land. Ook in de Randstad. Het gaat dan ook om een landelijk probleem. Nieuwe ziekenhuizen worden steeds meer geconcentreerd, waarbij kleinere vestigingen worden gesloten of herontwikkeld voor ander gebruik. Het inkrimpen van het vastgoed door ziekenhuizen heeft tot gevolg dat de kosten zullen dalen.
Volume en kosten
Om een stijging van de kosten te beperken zijn tarieven in de zorg – en dus ook de ziekenhuissector – tot op zekere hoogte of zelfs volledig gereguleerd. In eerste instantie vielen deze afspraken onder de prijs- en volumeafspraken in het Hoofdlijnenakkoord 2019-2022 (HLA) tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Deze hebben navolging gekregen in het Integraal Zorgakkoord (IZA). Deze voorziet een volumegroei van ziekenhuiszorg van 1% in 2023, waarna de volumegroei daalt naar 0% in 2026. Een manier om dit te behalen vormt het verlenen van passende zorg: alleen zorg die werkt én tegen een redelijke prijs kan worden geleverd. Dure geneesmiddelen, of geneesmiddelen en behandelmethoden waarvan de werkzaamheid onvoldoende bewezen is, zullen vrijwel niet meer worden verstrekt of toegepast worden.
Exploitatiekosten onder druk
Tegenover deze beperking op kosten, staat het recent gesloten cao-akkoord, dat ervoor zorgt dat de loonkosten met circa 15% gaan toenemen. Uit de Impactstudie Prijsstijgingen Ziekenhuizen door de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en inkoopcoöperatie Intrakoop bleek eerder dat vrijwel alle ruimte voor dergelijke investeringen onmogelijk was als gevolg van recente kostenstijgingen op onder andere energie (toename van bijna 45%). Dit roept ook de vraag op hoe deze extra kosten betaald kunnen worden. Met het al beperkte rendement wat ziekenhuizen maken, zet dit de exploitatiekosten verder onder druk. NVZ heeft daarom een oproep aan de overheid en zorgkantoren gedaan om met een compensatie te komen voor deze kostenstijging.
Perspectief
De perspectieven van het ziekenhuisvastgoed zijn dan ook minder optimistisch. Het is duidelijk dat ziekenhuizen een aantal grote opgaven en uitdagingen staat te wachten. De demografische en technologische ontwikkelingen zorgen er voor dat het ziekenhuisvastgoed anders ingericht en gebruikt moet worden. Voornamelijk om efficiënter en goedkoper te zijn, omdat de exploitatiekosten zonder ingrijpen steeds hoger worden. Dit vergt passende invullingen en oplossingen voor het ziekenhuisvastgoed, aldus vastgoedadviseur Colliers.
Bron: Colliers
